Sistemi unutrašnjih kontrola u javnom sektoru
U izvještajima Državnog Odbora za reviziju koja se odnose na obavljene revizije u institucijama javnog sektora može se pročitati sljedeće:
-nabavljena oprema ili izgrađeni objekt ne koristi se ili se djelomično koristi,
-veliki broj nerealizovanih ugovora, plaćanje komunalija za imovinu koja se ne koristi,
-visoki troškovi vanrednog održavanja,
-subvencioniraju se korisnici koji na to nemaju pravo,
-stvorene su obaveze koje nije moguće podmiriti u finansijskoj godini na koju se odnose,
-plaćena je izrada strateških dokumenata koji se na kraju djelomično realizuju.
U navedenim primjerima najčešće su zakazali ili nisu uspostavljeni cjeloviti sistemi unutrašnjih kontrola.
Posljedice neefektivnog i neefikasnog funkcionisanja sistema unutrašnjih kontrola su nezakonitost i neefikasnost u potrošnji finansijskih sredstava.
Zakon o sistemu unutrašnjih kontrola u javnom sektoru uređuje sistem unutrašnjih kontrola i obavezuje institucije u javnom sektoru na razvoj efikasnog sistema unutrašnjih kontrola.
Sistem unutrašnjih kontrola je skup pravila, metoda i postupaka unutrašnjih kontrola koji je uspostavila odgovorna osoba institucije u svrhu uspješnog upravljanja i ostvarenja ciljeva.
Ako jedna institucija naprimjer, subvencionira određenu grupu korisnika radi postizanja određenog cilja, potrebno je ugraditi niz kontrolnih mehanizama kako bi izbjegla moguće rizike da će ta sredstva dobiti korisnik koji na to nema pravo odnosno da će se ta sredstva koristiti nenamjenski.
To su naprimjer, jasno definisani uslovi/kriteriji za dodjelu sredstava, kontrola ispunjavanja uslova/kriterija, kontrola potpunosti dokumentacije, u ugovoru s korisnikom sredstava definisani su rokovi izvještavanja i sadržaj izvještaja, a u slučaju nenamjenskog korištenja i povrat sredstava, osposobljeni službenici provode kontrole na licu mjesta, analiziraju se učinci provedenih mjera subvencioniranja za određeno vremensko razdoblje i dr.).
Skup svih navedenih kontrolnih mehanizama u ovom primjeru čini jedan potpuni sistem unutrašnjih kontrola.
Sistemi unutrašnjih kontrola su u funkciji osiguranja pravilnog, zakonitog, ekonomičnog, i efikasnog upravljanja budžetskim sredstvima. Obuhvataju sve poslovne procese koji vode ka ostvarenju poslovnih ciljeva, a posebno one vezane uz prihode, rashode, konkursne procedure i ugovaranje te imovinu i obaveze.
Sistemi unutrašnjih kontrola također su u funkciji osiguranja usklađenosti poslovanja sa zakonima i drugim propisima, planovima, programima i postupcima, zaštite sredstava od gubitaka uzrokovanih lošim upravljanjem, neopravdanim trošenjem i korištenjem, jačanja odgovornosti za uspješno ostvarenje poslovnih ciljeva te osiguranja pouzdanosti i sveobuhvatnosti finansijskih i drugih izvještaja.
Nema komentara